banner

Een Augmented Reality cursus voor omgaan met spinnenangst

Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat zelfhulpbehandelingen via mobiele telefoon applicaties effectief zijn voor de behandeling van diverse psychische klachten zoals angst. Ook weten we dat Augmented Reality (AR) gebruikt kan worden voor de behandeling van angstklachten, in het bijzonder voor spinnenangst. In Augmented Reality (of AR) plaatsen we virtuele spinnen via de camera van je telefoon in de echte wereld. Een combinatie van deze twee behandelingen, zelfhulp applicaties en AR specifiek gericht op spinnenangst is er echter nog niet. In dit onderzoek willen wij daarom een dergelijke zelfhulp cursus voor spinnenangst via een app op uw mobiele telefoon testen.

In de media


De cursus


foto spinnenweb De cursus is ontwikkeld voor mensen die last hebben van spinnenangst en heeft als doel om deze angstklachten te verminderen door middel van cognitieve gedragstherapie (CGT).

CGT is een behandeling waarbij mensen leren hoe zij hun angstige gedachten kunnen begrijpen en veranderen. Een deel van cognitieve gedragstherapie is exposure therapie. Tijdens exposure therapie wordt u blootgesteld aan angstige situaties en leert u uw angsten te verdragen en de baas te worden. U begint met makkelijkere situaties en langzaam bouwt u op tot moeilijkere uitdagingen. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat deze behandeling erg goed werkt om fobieën, zoals spinnenangst, te verminderen.

Daarom heeft de sectie Klinische Psychologie van de Vrije Universiteit Amsterdam in samenwerking met InSession “ZeroPhobia” ontwikkeld; een app-based Augemented Reality (AR) behandeling voor spinnenangst. Deze app kan men thuis volgen zonder tussenkomst van een psycholoog.

De cursus bestaat uit zes modules met algemene informatie, uitleg over de cursus en AR, de AR exposure, en opdrachten. Het uitvoeren van de cursus kost u ongeveer 5-20 minuten minuten per module. Daarnaast wordt van u verwacht dat u gedurende drie weken dagelijks 10 minuten oefent in de AR omgeving. Tot slot zult u enkele korte vragenlijsten (digitaal) moeten invullen voorafgaand en na afloop van de cursus. U ontvangt geen begeleiding, maar voert de cursus zelfstandig uit. De cursus kunt u volgen via een mobiele applicatie (app) die u download op uw mobiele telefoon.

Het Onderzoek


foto vrouw met smartphone In deze studie zullen wij onderzoeken of deze zelfhulp, mobiele AR cursus effectief is voor de behandeling van mensen met spinnenangst. Het is daarbij noodzakelijk dat wij ook de klachten volgen van een groep mensen die (in eerste instantie) niet deelneemt aan de cursus, zodat wij de uitkomsten van de twee groepen met elkaar kunnen vergelijken. Alleen op die manier kunnen wij namelijk zeker weten dat een vermindering van klachten is toe te schrijven aan de cursus en niet aan andere toevallige zaken. U wordt in dit onderzoek op basis van toeval ingedeeld in één van twee groepen: een testgroep en een controlegroep. Als u in de testgroep bent ingedeeld, gaat u meteen met de cursus beginnen. Als u in de controlegroep bent ingedeeld gaat u na zes weken starten met de cursus. In beide gevallen krijgt u dus toegang tot de zelfhulp cursus, alleen kan het zijn dat u eerst 6 weken moet wachten.

De groepen

Er zijn twee verschillende groepen die in totaal zes weken duren.

Test groep

De eerste groep (de testgroep) begint met het invullen van vragenlijsten, volgt de cursus ‘ZeroPhobia’, en vult na afloop weer een aantal vragenlijsten in (6 weken na de start van de cursus en 3 en 12 maanden daarna).

Controle groep

De tweede groep (de controlegroep) voert de cursus niet direct uit maar begint na 6 weken wachten. Deze groep begint ook met het invullen van vragenlijsten, wacht zes weken en vult na zes weken dezelfde vragenlijsten in. Daaropvolgend krijgt deze groep ook toegang tot de cursus. Na de cursus, vult de tweede groep één korte vragenlijst in.

Wanneer kunt u deelnemen?

U kunt deelnemen aan dit onderzoek als u:

  • Last heeft van spinnenangst
  • Tussen de 18-64 jaar oud bent
  • Beschikt over een mobiele smartphone (iPhone 6s of hoger, Android OS 7.0 of hoger) met internettoegang en een Nederlands telefoonnummer
  • Beschikt over een e-mailadres
  • Bereid bent om drie- of viermaal een vragenlijst in te vullen
  • Bereid bent om zelfhulpmaterialen door te werken.

U kunt helaas niet meedoen als u:

  • Geen Nederlands kunt lezen en schrijven
  • U momenteel psychologische behandeling krijgt voor spinnenangst
  • U medicatie (via de huisarts) neemt voor uw spinnenangst (korter dan 3 maanden)

Wat gebeurt er met uw gegevens?

Wij hebben uw naam en emailadres nodig om u toegang te geven tot de cursus en de vragenlijsten. Een uitgebreidere informatiebrief met toestemmingsformulier voor deelname aan de studie wordt digitaal verstuurd. Voor het toestemmingsformulier hebben wij uw digitale handtekening nodig. Op verzoek kunnen wij ook per post een toestemmingsformulier naar u toesturen. Hiervoor hebben wij dan een correspondentieadres nodig. Deze gegevens zullen op een beveiligd netwerk worden bewaard op de Vrije Universiteit Amsterdam en alleen toegankelijk zijn voor de onderzoekers. De gegevens zullen vertrouwelijk verwerkt worden in het onderzoek. Uw naam of andere gegevens die naar u kunnen leiden zullen niet gebruikt worden in verslagen van het onderzoek. Direct na afloop van het gehele onderzoek worden uw naam, adres en e-mailadres vernietigd.

Wie zijn de onderzoekers?


logo faculteit der gdrags- en bewegingswetenschappen

foto onderzoeker

Dr. Tara Donker is universitair hoofddocent aan de Vrije Universiteit Amsterdam, sectie Klinische Pyschologie. Ze is daarnaast GZ-psycholoog en gecertificeerd therapeut in cognitieve gedragstherapie. Ze werkt tevens bij een GGZ kliniek (Prezens, Amsterdam). Haar onderzoek richt zich op vroege interventie en preventie van depressie, angststoornissen en suicide met behulp van innovatieve technologie zoals virtual reality en mobiele applicaties. Haar doel is om de geestelijke gezondheidszorg toegankelijker en schaalbaar te maken.

foto ondersoeksassistent

Jamie Rhiannon Fehribach, MSc. is de onderzoeksassistant voor de ‘ZeroPhobia’ projecten. Zij heeft een research master van de Vrije Universiteit Amsterdam in Clinical and Developmental Psychopathology afgerond. Zij komt oorspronkelijk uit Amerika en woont sinds 2017 in Nederland. Zij is nog steeds Nederlands aan het leren, maar zij wil daar graag beter in worden! Als u een email naar ‘ZeroPhobia’ stuurt, zal Jamie waarschijnlijk de persoon zijn die reageert. Zij staat klaar om al uw vragen te beantwoorden!

foto onderzoeker

Dr. M.B.J. Toffolo
Mijn naam is Marieke Toffolo en ik werk als onderzoeker mee aan ZeroPhobia. Mijn eerdere promotieonderzoek aan de Universiteit Utrecht was gericht op het beter begrijpen van mechanismen die een rol spelen bij het onstaan van angst- en dwangklachten. Hierna heb ik in Amerika gewerkt aan de University of California San Diego waar ik een nieuwe gedragstherapie voor obsessieve-compulsieve stoornis heb onderzocht. Sinds maart 2019 werk ik aan de VU Amsterdam waar ik naast het geven van onderwijs in de Bachelor en Master Psychologie betrokken ben bij het testen van de effectiviteit van ZeroPhobia. Ik vind het belangrijk om therapieën voor iedereen toegankelijk te maken en te onderzoeken hoe we deze zo effectief mogelijk kunnen maken. Ik hoop dat ZeroPhobia hier een mooie bijdrage aan kan leveren!



Student assistants:



Imane Mir

Meld je nu aan!


Indien u wilt deelnemen aan het onderzoek klik dan op onderstaande link om u aan te melden. U krijgt daarna van ons een korte vragenlijst die u kunt invullen om te bepalen of u kunt meedoen aan het onderzoek. Indien u niet kunt deelnemen, wordt u hiervan per e-mail op de hoogte gebracht. Indien u kunt deelnemen, sturen wij u de uitgebreide informatiefolder en toestemmingsformulier per e-mail en/of post.

Helaas is deelname aan deze studie niet meer mogelijk. In 2023 komt de ZeroPhobia app in de appstore.

Als u geen email van ons aantreft in uw inbox, controleer dan uw spam folder!

Als u meer informatie wilt, kunt u een mail sturen naar zerophobia@vu.nl

Indien u telefonisch te woord wilt worden gestaan kunt u uw telefoonnummer aan ons mailen. Wij zullen dan een telefonische afspraak met u inplannen.


Deze cursus is mede mogelijk gemaakt door de steun van:

NWO grants Aspasia and KIEM
MIT R&D, subsidie van de provincie Noord-Holland, Nederland